Шиносномаи шаҳр
Маълумотҳои ҷуғрофиёӣ
Масоҳати шаҳри Душанбе то 01.07.2019 – 203,18 км мураббаъ буда, дар водии Ҳисор, дар баландии 750 – 930 метр аз сатҳи баҳр, дар ду тарафи соҳили дарёи Душанбе (дар қисмати болооби дарёи Варзоб) ҷойгир аст. Иқлимаш хушк.
Шаҳр дорои чор ноҳияи маъмурӣ: Шоҳмансур, Исмоили Сомонӣ, Фирдавсӣ ва Сино мебошад.
Аҳолӣ
(ҳазор нафар)
(Тибқи маълумотҳои барӯйхатгирии аҳолӣ)
Соли 1926 – 5,6;
Соли 1939 – 82,6;
Соли 1959 – 233,5;
Соли 1970 – 376,2;
Соли 1979 – 492,2;
Соли 1989 – 594,1;
Соли 2000 – 562,0;
Соли 2010 – 731,1;
01.01.2013 – 764,3
01.01.2014 – 775,8
01.01.2015 – 788,7
01.01.2016 – 802,2
01.07.2018 - 835,0
01.07.2019 - 851,3
НАҚЛИЁТИ ШАҲРӢ (ба ҳолати 01.07 соли 2019)
Миқдори кашондани мусофирон бо нақлиёти хушкигард - 1765,1 млн. нафар;
– бо нақлиёти хушкигард – 947,8 млн. нафар;
– бо нақлиёти барқӣ - 34,0 млн. нафар;
– бо нақлиёти ҳавоӣ – 817,3 млн. нафар.
ЁДГОРИҲОИ МЕЪМОРӢ - ТАЪРИХӢ
- Муҷтамаи ёдгории оштии миллӣ ва эҳёи Тоҷикистон бо ҳайкали Исмоили Сомонӣ;
- Ҳайкали Садриддин Айнӣ;
- Ҳайкали Абуалӣ ибни Сино;
- Ҳайкали Мирзо Турсунзода;
- Ҳайкали Абдулқосим Фирдавсӣ;
- Ҳайкали В. В. Куйбишев;
- Ҳайкали Абуабдуллоҳи Рӯдакӣ;
- Нимпайкараи академик Б. Ғаффуров;
- Нимпайкараи Умари Хайём;
- Нимпайкараи Абдулқосим Лоҳутӣ;
- Муҷтамаи ёдгории Иттифоқи нависандагони Ҷумҳурии Тоҷикистон.
БАРОДАРШАҲРҲО
- Клагенфурт (Австрия);
- Боулдер (ШМА);
- Ройтлинген (Олмон);
- Санкт – Петербург (Федератсияи Россия);
- Теҳрон (Ҷумҳурии Исломии Эрон);
- Минск (Ҷумҳурии Белорус);
- Мазори Шариф (Ҷумҳурии исломии Афғонистон);
- Урумчӣ (СУАР ҶХЧ);
- Лаҳор (Ҷумҳурии Исломии Покистон);
- Санъо (Ҷумҳурии Яман);
- Монастир (Тунис);
- Лусака (Замбия);
- Шероз (Ҷумҳурии Исломии Эрон);
- Анқара (Туркия);
- СЯМЭН (Ҷумҳурии Халқии Хитой)
- Ашҳобод (Туркманистон)
- Музофоти Хайнан (Ҷумхурии халқии Хитой)
- Чиндао (Ҷумхурии халқии Хитой)
МАОРИФ (дар соли хониши 2018/2019)
Миқдори муассисаҳои таҳсилоти олии касбӣ - 23;
дар онҳо:
Донишҷӯён, ҳазор нафар – 103,6;
Мутахассисони хатмкунанда, ҳазор нафар – 17,7;
Миқдори муассисаҳои таҳсилоти миёнаи касбӣ - 13;
дар онҳо:
Хонандагон, ҳазор нафар – 16,1;
Мутахассисони хатмкунанда, ҳазор нафар – 2,4;
Миқдори мактабҳои таҳсилоти умумӣ (рӯзона ва шабона)- 140;
дар онҳо:
Хонандагон, ҳазор нафар – 180,8;
Омӯзгорон, ҳазор нафар – 7,9;
Миқдори муассисаҳои томактабӣ - 124;
дар онҳо кӯдакон, ҳазор нафар – 27,4
ТЕАТРҲО (ба ҳолати 01.07.2019)
Театри давлатии академии драмавии ба номи А. Лоҳутӣ (ҷойи нишаст) – 500;
Театри давлатии академии опера ва балети ба номи С. Айнӣ (ҷой нишаст) – 502;
Театри давлатии ҷавонон ба номи М. Воҳидов (ҷойи нишаст) – 223;
Театри давлатии Лӯхтак (ҷойи нишаст) – 280;
Театри озмоишии тамошобинони ҷавон ба номи М. Қосимов (ҷойи нишаст)–210;
ОСОРХОНАҲО
Дар шаҳр ҳамагӣ 9 музей вуҷуд дорад:
Осорхонаи миллии Точикистон, дар соли 2009 таъсис ёфтааст;
Осорхонаи бостоншиносӣ, дар соли 1996 таъсис ёфтааст;
Осорхонаи мардумшиносӣ, дар соли 1954 таъсис ёфтааст;
Осорхонаи мутаҳидаи ёдгорию адабӣ, дар соли 1981 таъсис ёфтааст;
-хона-музейи А. Лоҳутӣ, дар соли 1987 таъсис ёфтааст;
-хона-музейи М. Раҳимӣ, дар соли 1968 таъсис ёфтааст;
-хона-музейи М. Турсунзода, дар соли 1981 таъсис ёфтааст;
-хона-музейи С.Айни, дар соли 1978 таъсис ёфтаас;
Осорхонаи ҷумҳуриявии маданияти мусиқашиносии ба номи З. Шаҳидӣ, дар соли 1991 таъсис ёфтааст.
ТОЛОРҲОИ КОНСЕРТӢ, СИРКИ ДАВЛАТӢ, КИНОТЕАТРҲО:
Муҷтамаи давлатии “Кохи Борбад” ҷойи нишаст – 2035;
Муҷтамаи давлатии “Ваҳдат”, ҷойи нишаст – 1714;
Филармонияи давлатӣ, ҷойи нишаст – 860;
Сирки давлатӣ, ҷойи нишаст – 1836.
КИТОБХОНАҲО
Дар шаҳр ҳамагӣ 20 китобхонаи оммавӣ вуҷуд дорад, дар онҳо 3,12 млн. нусха китоб нигоҳдорӣ мешаванд.
Бузургтарин китобхонаи шаҳр: - Китобхонаи миллӣ - 3,11 млн. нусха;
Китобхонаи бачагонаи ҷумҳуриявии ба номи М. Миршакар – 9,03 ҳазор нусха;
Системаи китобхонаи марказии шаҳрии ба номи А. Лоҳутӣ - 653,4 нусха китоб.
НАШРИЯ
Миқдори рӯзнома ва маҷалаҳои ҷумҳуриявии дар шаҳр нашршаванда:
– рӯзнома – 37;
– маҷала – 37.
ТАНДУРУСТӢ
Теъдоди беморхонаҳо – 43;
Кати беморони онҳо – 5447;
Теъдоди духтурони ҳамаи тахассусҳо, нафар – 6282;
Теъдоди муассисаҳои тиббии ёрии амбулаторӣ-дармонӣ диҳанда – 16.
ИНШООТҲОИ ВАРЗИШӢ
Стадионҳо – 8;
Толорҳои варзишӣ – 138;
Ҳавзҳои шиноварӣ – 13;
Толорҳои теннисбозӣ – 4;
Майдони калони теннисбозӣ – 1 бо 2200 љой;
Майдонҳои футболбозӣ – 79;
Машқгоҳи тирандозӣ – 5;
Муҷтамаи майдонҳои варзишӣ – 158;
Маљмуаи варзиши қаиқронӣ – 1;
Теъдоди ҷой дар иншоотҳои асосии варзишӣ:
Варзишгоҳи марказии Ҷумҳуриявӣ (Стадиони Фрунзе) – 24 ҳазор;
Стадиони Спитамен – 6 ҳазор;
Стадиони Авиатор – 2 ҳазор.